Δευτέρα 4 Αυγούστου 2014

David Graeber, Χρέος (Τα πρώτα 5.000 χρόνια)

Mετάφραση: Γιάννης Βογιατζής, Γιώργος Καράμπελας, Γιάννης Πεδιώτης

Eπιμέλεια: Άρης Αναγνωστόπουλος

Στάσει Εκπίπτοντες, 2013

Ένα ακόμη βιβλίο για το χρέος και τις επιπτώσεις του όπως τόσα ακόμα που έχουν γραφτεί από οικονομολόγους και λοιπούς ειδικούς χειρισμού και επεξήγησης των δήθεν πολυπλοκοτήτων που ταλανίζουν τη ζωή μας;

Η απάντηση είναι όχι, τουλάχιστον όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, που χρειάζεται όμως ένα προκλητικό ταξίδι στην ιστορία της ανθρωπότητας, για να γίνει αντιληπτό το είδος, το βάθος και η ποιότητα μιας έννοιας που από απλή ηθική στάση στη συμβίωση των ανθρώπων, μετατράπηκε από την ιεραρχία, το κράτος, το χρήμα και τη βία (με αυτή τη σειρά), σε βάρος. Ένα βάρος που υποδούλωσε, εξόντωσε και άφησε μεγάλες πληγές στο σώμα και στη μνήμη της ανθρωπότητας, αλλά και άνοιξε ρήγματα από τα οποία τα τελευταία 5.000 χρόνια που έχουμε καταγραφές, συνεχίζουν να φαίνονται τα σημάδια του.

Σημάδια που δεν εξαντλούνται στη λογιστική και λογοτεχνική παρακαταθήκη των πολιτισμών του παρελθόντος, αλλά ανιχνεύονται στην ίδια μας τη γλώσσα, στα μεγάλα θρησκευτικά, πολιτικά, φιλοσοφικά κείμενα ανά την υφήλιο, αποτελώντας μάλιστα πολύ συχνά και την πηγή της έμπνευσής τους.

Σημάδια που αναγνωρίζονται στην ιστορία των εξεγέρσεων που συγκλόνισαν, εξαφανίζοντας και δημιουργώντας, πολιτισμούς και λαούς, σημάδια που είναι υπεύθυνα ακόμα και για την πρώτη χρήση της λέξης ελευθερία.

Το βιβλίο αυτό στον πυρήνα του αποτελεί έναν επικό ύμνο στην ελευθερία και στο είδος των υποσχέσεων που πρέπει να αρχίσουν να δίνουν οι άνθρωποι αν θέλουν να βγουν από την κρίση που δημιούργησε η οικονομικοποίηση των κοινωνικών σχέσεων και η ηθική της.